Hastalık penis gövdesinde ve sıklıkla sırt tarafında sonradan oluşan, sert yama gibi bir tabaka ile karakterizedir. Penis sertleşip dikleştiğinde plağın olduğu tarafa doğru eğrilir (şekil 1). Cinsel birleşme sırasında bu durum penis fonksiyonunu bozarak kimi zaman sertleşme bozukluğuna kadar giden ciddi sorunlara neden olur. Hastalığın sık görülen bir diğer belirtileri ise penis ağrısı, ağrılı ereksiyon ve penis boyunun kısalmasıdır. Ereksiyon halindeki penisin genellikle yukarıya – ender de olsa yanlara veya aşağıya – doğru eğrilmesi ile kendini gösterir. Hastalar bunu peniste eğrilme veya yamuklaşma şeklinde tarif eder.
Şekil 1- Penis eğrilikleri
Peyronie hastalığının belirtileri nelerdir?
Sert plak dokusu penis tabakasının elastikiyetini azaltır ve penisin ereksiyon sonrasında yukarıya doğru eğrileşmesine sebep olur. Penisin eğilip bükülmesine sebep olan bu plak sıklıkla penisin üst tarafında kendini gösterse de penisin alt tarafında veya yan taraflarında da görülebilir. Bu durumda penisin aşağıya doğru ya da yana doğru bükülmesine sebep olur. Hatta bazı hastalarda penis gövdesini çepeçevre saran bir plak meydana gelir. Penis sertleştiğinde plak penisin gövdesinin boğulmuş gibi bir görünüm (kum saati ya da kuğu boynu görünümü) almasına sebep olur. Hastaların çoğunluğu penislerinin kısaldığından, genel olarak küçüldüğünden yakınırlar. Ağrılı ereksiyonlar ve cinsel ilişkide zorluk yani iktidarsızlık ortaya çıkması bu erkekleri doktora gitmeye zorlayan önemli nedenlerden biridir. Tüm bu fiziksel bozukluklar bir peyronie hastasının yaşam kalitesini bozar. Hastalığın görüldüğü erkeklerin yaklaşık %20 ile 40’ında sertleşme problemi yani iktidarsızlık şikâyeti de söz konusudur.
Peyroni hastalığı hangi sıklıkta görülür?
40 ile 70 yaş arasındaki her 100 erkekten 1 ile 4’ünde (%3.7) görüldüğü bildirilmiştir. Bununla beraber şiddetli peyronie hastası olan daha genç yaşta hastalar da rapor edilmiştir. 50 ila 70 yaş arasındaki erkeklerde görülme oranı, %7’ye yükselir.
Peyronie hastalığının nedeni nedir?
Bu hastalığın günümüzde bile kesin nedenleri ortaya konulamamıştır. Birçok uzman peyronie hastalığını başlatan etkenin cinsel ilişkiler sırasında gerçekleşen tekrarlayıcı hafif penis travmaları -tunika albugineada yırtılmalar- olduğuna inanmaktadır. Araştırmalar gen aktivasyonunun ve iyileşme ile ilgili bağ dokusu bozukluklarının da peyroni hastalığına sebep olduğunu düşündürmektedir. Vitamin E eksikliği, propanolol, metotrexat gibi bazı ilaçların uzun süreli kullanımı, diyabet, gut hastalığı, uzun süreli sigara kullanımı ile idrar yollarına yapılan cerrahi girişimlerin hastalığı tetiklediğide iddia edilmiştir.
Peyronie hastalığı nasıl teşhis edilir?
Peyronie hastalığının teşhisinde hikaye ve üroloğun yaptığı fizik muayene yeterlidir. Hikaye alınırken; hastalığın ortaya çıkış zamanı ve şekli (kronik ya da akut), hastalığın ilerleme şekli, kullanılan ilaç ve alışkanlıklar değerlendirilir. Seksüel hikayede; hastanın ereksiyon sağlamada herhangi bir zorluğunun olup olmadığı sorgulanır. Fizik muayene sırasında penis üzerinde plak muayenesi yapılarak plağın boyutları değerlendirilir.
Peyronie hastalığının seyri nasıldır?
Peyroni hastalığı, belli bir süre devam eden bir tür yara iyileşme bozukluğu olarak düşünülebilir. Gerçekte bu hastalık iki evrede sınıflandırılmaktadır:
Akut inflamasyon evresi: Yaklaşık olarak 6 ay ile 18 ay arasında devam eder ki bu sırada hasta ağrı şikâyetinin devam ettiğini söyler. Peniste plak vardır ve hafif bir eğrilik söz konusudur.
İkinci dönem ya da kronik evre: Artık hastalığın oturmuş olduğu, peniste belirgin bir eğriliğin bulunduğu, sertleşme probleminin yaşandığı ve plağın boyutunun değişmediği dönem.
Peyronie hastalığı nasıl tedavi edilir?
Tedavi seçiminde hastalığın hangi dönemde olduğunun bilinmesi önemlidir. Çünkü hastaların %13 ünde belirtilerin kendiliğinden kaybolabildiği, bununla beraber %50 sinde ise instabil dönemde hastalığın ilerlediği bildirilmiştir. İlaç tedavisinin yanı sıra cerrahi tedaviler ve penil protez uygulanabilmektedir.